Ψύχωση από Ναρκωτικές ουσίες
Drug Induced Psychosis (DIP)
Η ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά είναι μια ψυχική κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί ως παρενέργεια ορισμένων ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων των ψυχαγωγικών ναρκωτικών (όπως η κοκαΐνη, η έκσταση και το LSD) και των συνταγογραφούμενων φαρμάκων (όπως τα στεροειδή, τα αντιψυχωσικά και ορισμένα παυσίπονα).
Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες, διαταραγμένη σκέψη και παράνοια. Τα συμπτώματα της ψύχωσης που προκαλείται από ουσίες συνήθως υποχωρούν όταν η ίδια η ουσία δεν χρησιμοποιείται πλέον ή όταν οι επιδράσεις της έχουν εξασθενήσει. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν ή να εξελιχθούν σε μια πιο επίμονη ψυχοπαθολογία, όπως η σχιζοφρένεια. Εάν υποψιάζεστε ότι μπορεί να αντιμετωπίζετε ψύχωση που προκαλείται από ουσία, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ψυχιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό.
Γενικές Πληροφορίες
Όταν κάποιος παίρνει ναρκωτικά, μπορεί να εμφανίσει σημάδια ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά (Drug Induced Psychosis – DIP ). Η DIP μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα που κάνουν χρήση για πρώτη φορά ή που παίρνουν υπερβολική ποσότητα από το ναρκωτικό της επιλογής τους . Συχνά τα άτομα δεν γνωρίζουν ότι βιώνουν μια DIP ακόμα και εάν παρουσιάσουν ψυχωτικά συμπτώματα όπως:
- Φόβος
- Άγχος
- Παράνοια
- Κατάθλιψη και
- Αυτοκτονικές ιδέες ή αυτοκτονικές προσπάθειες
Τα περισσότερα ναρκωτικά γίνονται από τα άτομα λόγω των συναισθημάτων ευφορίας, ζάλης, γέλιου κ.λπ. που προκαλούν. Ωστόσο, πολλές φορές αυτά τα συναισθήματα έχουν το τίμημά τους, καθώς τα ναρκωτικά αυτά μπορούν να προκαλέσουν πολλές αρνητικές επιπτώσεις που κυμαίνονται από ήπιες έως καταστροφικές. Ορισμένα ναρκωτικά εάν λαμβάνονται συχνά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί επίσης να εκδηλωθούν ως ψυχωσικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να υποδηλώνουν διπολική διαταραχή ή σχιζοφρένεια. Η ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά είναι συχνά χαρακτηριστικό της διπλής διάγνωσης, δηλαδή μιας συνυπάρχουσας διαταραχής ψυχικής υγείας και κατάχρησης ουσιών που απαιτεί εξειδικευμένη θεραπεία.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την προκαλούμενη ψύχωση από ναρκωτικά;
Στους παράγοντες κινδύνου για την προκαλούμενη από ναρκωτικά ψύχωση περιλαμβάνεται η κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών. Επιπλέον, αυτά τα συμπτώματα ψύχωσης που προκαλούνται από φάρμακα είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν σε άτομα που έχουν προ υπάρχουσα ψυχιατρική διαταραχή. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για ψύχωση που προκαλείται από ναρκωτικά περιλαμβάνουν την ισχύ της ουσίας, την καθαρότητα της ουσίας και την ποσότητα της ουσίας που χρησιμοποιείται.
Πώς να αναγνωρίσετε αν κάποιος βιώνει ψύχωση που προκαλείται από ναρκωτικά
Η ψύχωση μπορεί να οριστεί ως απώλεια επαφής με την πραγματικότητα. Αν αντιμετωπίσετε ή έχετε βρεθεί ως μάρτυρες σε άτομα που παρουσιάζουν ψύχωση μετα απο χρήση ναρκωτικών ουσιών, πιθανότατα θα αναρωτηθείτε γιατί συνέβη η ψύχωση που προκαλείται από ναρκωτικά. Το πιο σημαντικό, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά; Ο μόνος τρόπος για την πρόληψη των ψυχώσεων που προκαλούνται από ναρκωτικά είναι η αποχή από τη χρήση ναρκωτικών. Τα συμπτώματα της ψύχωσης που προκαλείται από ναρκωτικά περιλαμβάνουν:
- Αισθητηριακές διαταραχές, όπως το να βλέπεις κάτι που δεν υπάρχει (ψευδαισθήσεις), να ακούς πράγματα (ακουστικές ψευδαισθήσεις) ή να αισθάνεσαι αισθήσεις στο δέρμα παρόλο που δεν υπάρχει τίποτα εκεί (παραισθήσεις).
- Διαταραχές της σκέψης, όπως η πεποίθηση ότι κάποιος ή κάτι προσπαθεί να σας βλάψει ή ότι έχετε ψευδαισθήσεις μεγαλείου.
- Μεταβολές της διάθεσης που κυμαίνονται από κατάθλιψη και άγχος έως μανία και θυμό με ενδιάμεσες περιόδους φυσιολογικής διάθεσης.
- Παρόρμηση να εκτελείτε επανειλημμένα ορισμένες ενέργειες όπως βηματισμό μπρος-πίσω, καθάρισμα, βρισιές, φωνές, κλάμα ή γέλιο
Αυτά τα συμπτώματα ψύχωσης που προκαλούνται από τις ουσίες, μπορεί να είναι είτε προσωρινά είτε μακροπρόθεσμα. Η μακροχρόνια ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά αναφέρεται συχνά ως χρόνια ψύχωση που προκαλείται από ναρκωτικές ουσίες. Η χρόνια φαρμακοεπαγόμενη ψύχωση έχει ως αποτέλεσμα αυξημένη ευαισθησία στην ανάπτυξη σχιζοφρένειας αργότερα στη ζωή.
Ποια ναρκωτικά μπορούν να προκαλέσουν ψύχωση και ποια είναι τα συμπτώματά τους;
Τα ναρκωτικά που μπορούν να προκαλέσουν ψύχωση περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Κάνναβη: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τη μαριχουάνα, το χασίς και διάφορα άλλα μέρη του φυτού ή παράγωγα έλαια.
- Κοκαΐνη: Ναρκωτικά που προέρχονται από τα φύλλα των φυτών της κόκας. Αναφέρονται είτε ως άλατα κοκαΐνης σε μορφή σκόνης είτε ως κρακ που έχει υποστεί επεξεργασία με μαγειρική σόδα και νερό.
- Οπιοειδή: Περιλαμβάνει οπιούχα που προέρχονται απευθείας από το φυτό της παπαρούνας, συμπεριλαμβανομένης της μορφίνης, της κωδεΐνης και της ηρωίνης, καθώς και συνθετικά αλκαλοειδή.
- Διεγερτικά συμπεριλαμβανομένων της κοκαΐνης, της μεθαμφεταμίνης, της έκστασης, της καφεΐνης, της νικοτίνης και της μαριχουάνας
- Διεγερτικά τύπου αμφεταμίνης (ATS): Αμφεταμίνη και ναρκωτικά που προέρχονται από την αμφεταμίνη, όπως και της ecstasy.
- LSD μια ημι-συνθετική ουσία που προέρχεται από το λυσεργικό οξύ, το οποίο βρίσκεται σε μύκητες που μεγαλώνουν στη σίκαλη ή άλλα σιτηρά.
- Αλκοόλ
- Συνταγογραφούμενα φάρμακα όπως τα παυσίπονα (οπιοειδή) τα ηρεμιστικά και τα υπνωτικά : Περιλαμβάνονται φάρμακα των οποίων ο κύριος σκοπός είναι να μειώσουν την ενέργεια, τον ενθουσιασμό ή το άγχος, καθώς και φάρμακα που χρησιμοποιούνται κυρίως για την έναρξη ή τη βοήθεια του ύπνου (ονομάζονται επίσης υπνωτικά).
- Τα παραισθησιογόνα είναι μια διαφορετική ομάδα ναρκωτικών που μεταβάλλουν την αντίληψη του ατόμου για το περιβάλλον του καθώς και για τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Ορισμένα παραισθησιογόνα εξάγονται από φυτά ή μανιτάρια και ορισμένα είναι συνθετικά (τεχνητά). Ιστορικά, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν παραισθησιογόνα για θρησκευτικές ή θεραπευτικές τελετές.
Η συσχέτιση της ψυχικής υγείας και της επαγόμενης ψύχωσης που προκαλείται από τα ναρκωτικά
Η ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο εμφανίζει ψυχωτικά συμπτώματα μετά τη χρήση ορισμένων ναρκωτικών ή ουσιών. Οι ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν ψύχωση λόγω ναρκωτικών περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων διεγερτικά (π.χ. κοκαΐνη, αμφεταμίνες), παραισθησιογόνα (π.χ. LSD, ψιλοκυβίνη), μαριχουάνα, αλκοόλ και συνταγογραφούμενα φάρμακα (π.χ. στεροειδή, οπιοειδή).
Η σχέση μεταξύ της ψύχωσης που προκαλείται από τα ναρκωτικά και της ψυχικής υγείας είναι πολύπλοκη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση ναρκωτικών μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση προϋπαρχουσών καταστάσεων ψυχικής υγείας, όπως η σχιζοφρένεια ή η διπολική διαταραχή. Σε άλλες περιπτώσεις, η ψύχωση που προκαλείται από τα ναρκωτικά μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της μόλις το άτομο σταματήσει τη χρήση του ναρκωτικού, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επιμείνει και να οδηγήσει σε μακροχρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας.
Πώς επηρεάζει τον εγκέφαλο η ψύχωση από τις ναρκωτικές ουσίες ;
Η χρήση ναρκωτικών επηρεάζει τον εγκέφαλο, καθώς μεταβάλλει τους υποδοχείς των ναρκωτικών, τους νευροδιαβιβαστές και τη νευροανατομία. Για παράδειγμα, η ψύχωση που προκαλείται από ναρκωτικά μπορεί να συμβεί, αφού οι δομές του εγκεφάλου έχουν επηρεαστεί από την κατάχρηση ναρκωτικών. Αν υπάρχει τοξικότητα από την χρήση και επηρεάζει άμεσα τη χημεία του εγκεφάλου. Η προκαλούμενη από τα ναρκωτικά μορφή ψύχωσης έχει ψυχολογική επίδραση στο φόβο του ατόμου να βρίσκεται σε δημόσιο χώρο ή στο φόβο των κοινωνικών συναθροίσεων, καθώς μπορεί να εμφανίσει παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις.
Πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει η ψύχωση από τα ναρκωτικά;
Η ψύχωση που προκαλείται από ναρκωτικά δεν έχει απαραιτήτως κάποια προκαθορισμένη διαρκείας (σημείο λήξης της επίδρασης). Κάποιος μπορεί να μην αντιληφθεί αμέσως ότι η λήψη ναρκωτικών προκάλεσε φαρμακοεπαγόμενη ψύχωση. Κατά μέσο όρο, οι ψυχώσεις από ναρκωτικά είναι μικρότερης διάρκειας από τις ψυχωσικές διαταραχές, οι οποίες συχνά σχετίζονται με τη σχιζοφρένεια.
Τα συμπτώματα των οξέων ψυχώσεων που προκαλούνται από ναρκωτικά μπορεί να διαρκέσουν ημέρες ή εβδομάδες, ενώ τα συμπτώματα των χρόνιων ψυχώσεων που προκαλούνται από ναρκωτικά μπορεί να παραμείνουν για μήνες ή χρόνια ακόμα και εάν το άτομο έχει σταματήσει τη λήψη ναρκωτικών. Δυστυχώς, δεν υπάρχει τυποποιημένη διάρκεια των ψυχώσεων που προκαλούνται από τις ναρκωτικές ουσίες.
Μπορεί η ψύχωση από τα ναρκωτικά να γίνει μόνιμη;
Τα ναρκωτικά που προκαλούν ψύχωση έχουν συνήθως βραχυπρόθεσμες επιδράσεις στη λειτουργία του εγκεφάλου ενός ατόμου και μπορεί να διαρκέσουν από 30 λεπτά έως 24 ώρες. Τα βραχυπρόθεσμα συμπτώματα συνήθως ακολουθούνται από συμπτώματα στέρησης των ναρκωτικών που μοιάζουν με σχιζοφρενικές παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις. Ορισμένες ψυχωσικές διαταραχές που προκαλούνται από ναρκωτικά υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που χρειάζονται (ιατρικά χορηγουμένη) φαρμακευτική αγωγή για να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τις παραληρητικές ιδέες και τις ψευδαισθήσεις.
Η ψύχωση από τα ναρκωτικά μπορεί να γίνει μόνιμη. Εάν η ψύχωση που προκαλείται τις ουσίες δεν αντιμετωπιστεί ιατρικά άμεσα, το άτομο μπορεί να εμφανίσει μορφή σχιζοφρένειας η οποία θα αποτελεί ισόβια διάγνωση.
Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Ποια είναι τα είδη των διαθέσιμων θεραπειών για τα άτομα με αυτό το πρόβλημα;